Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Çocuklarda Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu, çocukluk çağında yaygın olarak görülen bir nörogelişimsel bozukluktur. Bu durum, dikkat toplama zorluğu, aşırı hareketlilik ve dürtüsellik gibi belirtilerle kendini gösterir. Çocuk Nörolojisi uzmanı Doç. Dr. Gürkan Gürbüz, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtilerinin erken tanısını koyarak, çocuklara özel tedavi ve rehberlik sağlamaktadır.

Dikkat Eksikliği ve Hiperaktivite Bozukluğu Nedir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, çocukların yaşına uygun dikkat süresini sürdürememesi, sık sık dalgınlık yaşaması ve aşırı hareketlilik gibi davranışları kapsar. Çocuklarda sık görülen bir durum olmasına rağmen, her dikkat sorunu ya da hareketlilik bu bozukluğun varlığına işaret etmez. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, belirgin belirtiler gösteren ve çocuğun günlük yaşamını olumsuz etkileyen bir durumdur.

Belirtiler Nelerdir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu belirtileri genellikle üç ana başlık altında toplanır: dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik.

Dikkat Eksikliği:

• Detaylara dikkat etmede güçlük
• Görevleri ya da aktiviteleri tamamlayamama
• Dış uyaranlara kolayca kapılma
• Organize olamama ve unutkanlık
• Uzun süre dikkat gerektiren görevlerde zorlanma

Hiperaktivite:

• Sürekli hareket halinde olma ihtiyacı
• Uzun süre yerinde oturamama
• Sessiz aktiviteler yapmada zorluk
• El-kol hareketlerinde aşırıya kaçma
• Sürekli bir koşuşturma hali

Dürtüsellik:

• Sırasını beklemekte zorlanma
• Başkalarının sözünü kesme ya da müdahale etme
• Sonuçları düşünmeden ani kararlar alma
• Riskli davranışlar sergileme

Bu belirtiler, çocuğun okulda, evde veya sosyal ortamlarda sorunlar yaşamasına neden olabilir. Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tanısı, çocuğun bu belirtileri sürekli ve birden fazla ortamda göstermesi durumunda konulmalıdır.

Sebepleri Nelerdir?

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğunun kesin nedenleri tam olarak bilinmemekle birlikte, genetik ve çevresel faktörlerin etkili olduğu düşünülmektedir. Ailede bu bozukluk geçmişi olan çocuklarda ortaya çıkma olasılığı daha yüksektir. Bununla birlikte, beyindeki bazı kimyasal maddelerin (dopamin gibi) eksikliği veya dengesizliği de rol oynayabilir.

• Genetik Yatkınlık: Ailede bu bozukluğun olması, çocuklarda risk artırır.
• Beyin Gelişimi: Beynin belirli bölgelerinde gelişimsel farklılıklar veya nörokimyasal düzensizlikler, bu duruma neden olabilir.
• Çevresel Etkenler: Hamilelik döneminde sigara, alkol ya da madde kullanımının yanı sıra doğum sonrası çevresel faktörler de riski artırabilir.

Nasıl Teşhis Edilir?

Bu bozukluğun teşhisi koymak için çocuğun dikkat eksikliği, hiperaktivite ve dürtüsellik belirtileri dikkatlice değerlendirilmelidir. Doç. Dr. Gürkan Gürbüz, dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu şüphesi olan çocuklar için kapsamlı bir değerlendirme yaparak, çocuğun eğitim ve sosyal hayatını nasıl etkilediğini analiz eder. Ebeveyn ve öğretmenlerin geri bildirimleri ile ek psikolojik testler de tanı sürecine dahil edilebilir.

Tedavi Yöntemleri

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu tedavisi, her çocuk için kişiselleştirilmiş bir yaklaşımla planlanmalıdır. Tedavi yönetiminde en sık kullanılan yöntemler şunlardır:

• Davranışsal Terapi: Çocuğun olumlu davranışlarını pekiştirmek ve olumsuz davranışlarını azaltmak için davranışsal teknikler kullanılır. Hem çocuk hem de aileye uygun baş etme stratejileri öğretilir.
• İlaç Tedavisi: Belirtileri kontrol altına almak için bazı ilaçlar reçete edilebilir. Özellikle dikkat eksikliği ve hiperaktiviteyi azaltan ilaçlar, çocukların günlük yaşamlarında daha iyi performans göstermelerine yardımcı olabilir.
• Eğitsel Destek: Okul ortamında ek destekler sağlanarak, çocukların dikkatini artırmaya ve akademik başarılarını geliştirmeye yönelik stratejiler uygulanabilir.

Bu Bozukluk ile Yaşam

Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu, doğru yönetildiğinde çocukların yaşam kalitesini olumsuz etkilemek zorunda değildir. Doç. Dr. Gürkan Gürbüz, bu durumla başa çıkma stratejileri sunarak, çocukların sosyal ve akademik yaşamlarını iyileştirmeye yönelik bireysel tedavi planları oluşturur. Bu yaklaşımlar, uzun vadede olumlu sonuçlar verir ve çocukların potansiyellerini gerçekleştirmelerine yardımcı olur.